In Een Doodnormale Podcast onderzoeken Benthe Göbel en Sabien Brehler wat het betekent om jong te rouwen. Want wat doe je als je op jonge leeftijd een familielid verliest? Benthe en Sabien wisten het eigenlijk niet toen ze begin twintig een moeder en een zusje verloren. DEYJA stelde Benthe en Sabien een aantal prangende vragen.
Benthe en Sabien, waarom is deze podcast dan zo belangrijk denken jullie?
"Een Doodnormale Podcast is een belangrijke podcast omdat we op zoek gaan naar iets wat niet vaak besproken wordt. Hoe je als jong mens die aan het begin van zijn/haar volwassen leven staat, om moet gaan met het dragen van verlies. Hoe de dood opeens een plek krijgt in je leven terwijl in het leven van je vrienden hier misschien minder plek voor is. We willen voor herkenning zorgen bij luisteraars en hen misschien een beetje minder eenzaam laten voelen. We willen laten zien hoe anderen het doen zonder te pretenderen de waarheid in handen te hebben. Iedereen rouwt immers anders, maar het kan soms fijn zijn om voorbeelden van anderen te horen."
Tegen welke hobbels loop je aan als jongere die rouwt in de hedendaagse samenleving?
"Zoals hierboven ook al kort aangestipt: wanneer je begin twintig bent maakt het leven vaak een vliegende start, je gaat studeren, op reis, een eerste baan, daarna misschien een eerste huis... Allemaal stappen die je vormen als mens. Wanneer dit spetterende begin wordt getekend door verlies, ontstaat er een soort mismatch tussen jou en je leeftijdsgenoten. Het kan soms moeilijk zijn om in een maatschappij waarin alles gericht is op snelheid, doorgaan en successen vieren ruimte te vinden voor je verdriet en rouw."
Wat heb je zelf gemist in deze fase, zowel de aanloop ernaar toe, als wel erna?
Benthe en ik hebben te maken met verlies gekregen aan het eind van onze studiefase. Iedereen om ons heen nam tussenjaren, ging op reis of begon aan een master. En wij hadden het gevoel verloren achter te blijven. We vonden destijds herkenning bij elkaar, maar hadden het misschien nog wel fijner gevonden als we meer ervaringsverhalen van jonge mensen hadden gehoord.
Wat zou je een ouder adviseren in het rouwproces van een jongere?
"Geef je kind alle ruimte en tijd. Nogmaals, er is geen fout en goed en iedereen doet het op zijn/haar eigen manier. Wanneer iemand juist direct weer wil beginnen met werken of studeren, laat het gebeuren. Het kan zijn dat diegene dat juist nodig heeft om ermee om te leren gaan. En veroordeel niets. Hulp van buitenaf zoeken is ook zeker een goed idee, zeker wanneer je het gevoel hebt er niet goed over te kunnen praten met je kind of ergens anders aan loopt. Als ouder mag je ook zeker hulp vragen."
Wat heeft je zelf geholpen in je rouwproces?
"Het besef dat elke dag anders kan zijn en dat rouwen niet lineair is. Dat verdrietige dagen erbij horen en dat dat niet per se tijdsgebonden is. Maar ook dat ik plezier mag hebben, dat ik me daar niet schuldig om hoef te voelen. Dit zijn allemaal dingen die ik gaandeweg heb geleerd, door erover te lezen, praten en schrijven. Maar ik denk dat je ook zeker kan rouwen zonder er misschien ellelange gesprekken over hoeft te voeren. Doe waar je je goed bij voelt en wees niet streng voor jezelf."
En heb jullie als "experts" (dat mogen we inmiddels toch wel zeggen!): 3 tips voor de jongeren zelf?
1. Geef aan wat je nodig hebt
Sabien: "Voor een ander is het lastig om in te schatten waar je behoefte aan hebt. Je kunt dus het beste zelf aangeven wat je fijn vindt. Ik merkte bijvoorbeeld dat ik wel eens boos kon worden omdat mensen niet vroegen naar mijn zusje, maar ik kan natuurlijk gewoon zelf aangeven als ik het daarover wil hebben."
2. Je mag er ook even niet over willen praten
Benthe: "Andersom is ook waar. Dat op elk feestje waar je komt, mensen zeggen: 'Goh, hoe gaat het nou met jou? Want je moeder was toch overleden?' Dan mag je dus gewoon antwoorden met: 'Aardig dat je daar naar vraagt, maar ik wil het er nu even niet over hebben'."
3. Maak rouw voor jezelf normaal
Benthe: "Rouwen hoeft niet alleen ellendig te zijn, je mag ook leuke dingen doen. Het rouwen gaat onderdeel worden van je leven, probeer dat voor jezelf normaal te maken. Ook niet iedereen is een prater. Als praten voor jou niet helpt, maar sporten wel, dan mag dat gewoon! Rouw is van jou en je mag dat helemaal op je eigen manier doen.”
Een Doodnormale Podcast
Uit onderzoek van 3Vraagt blijkt dat de helft (49 procent) van de jongeren die te maken kreeg met verlies, denkt dat de jonge leeftijd waarop dat gebeurde invloed heeft gehad op hun rouwproces: "Ik had geen idee hoe dat moest en hoopte dat er een handleiding was waarin stond beschreven wat ik zou voelen en hoe lang dat allemaal zou duren. Maar die was er niet.” In iedere aflevering van Een Doodnormale Podcast onderzoeken Benthe en Sabien een andere fase rondom de dood en rouw bij jongeren.
Je kunt de podcast hier beluisteren