Er zijn zoveel bijzondere lessen te leren van dood. Een van de meest grote inzichten die het mij heeft gegeven, is dat de dood niet de tegenpool is van het leven, maar dat is geboorte, de tegenhanger van de dood.
Geboorte, leven, dood
Het is een normale gedachte: de dood als de tegenpartij van het leven. Toch geloof ik dat het leven, of ons bestaan, juist de totaliteit van dit alles bevat: een vloeiende beweging in het bestaan van geboorte, leven, dood (of transformatie) en wedergeboorte. De dood staat daarom tegenover geboorte, en niet tegenover het leven. En daarom vrees ik het niet, de dood. Het is een onderdeel van het leven, niet het eindpunt. En dit is een van de redenen waarom de dood een krachtige leraar kan zijn die ons opent tot een voller leven.
Het eren van dood en leven
Vandaag is het 2 november—de dag van de doden—een dag zo fervent gevierd in Mexico, maar ook bekend staat in andere culturen, zoals die van ons, als Allerzielen, de dag waarop we onze overleden dierbaren herinneren. Voor de Mexicanen staat deze dag in het teken van het vieren en contact maken met het hiernamaals, hun een dag terughalen hier naar aarde en hun ondersteunen op hun weg.
Voor anderen, zoals voor mij, gaat deze dag om het eren van het leven van de geliefden die we hebben verloren—een leven kort of lang, in ontbering of geluk—voor mij persoonlijk gaat het om het eren van de cycli die zij hebben doorlopen. Om de lessen te herinneren die we samen hebben geleerd. En door deze dag te 'vieren', word ik er ook aan herinnerd dat het een grote helende kracht kan zijn om overledenen op welke manier dan ook te herinneren. Dat we misschien in onze westerse samenleving deze bijzondere dag wat meer leven zouden mogen geven. Kleurrijk en feestelijk, zoals in Mexico, of soberder en eenvoudiger—we kunnen er al leven aan geven door een kaars op te steken en een gedachte te sturen naar iedereen die is overleden. Door ons te herinneren dat we zoveel meer zijn dan ons fysieke lichaam, en dat zowel geboorte, leven als dood met magie gevuld kan zijn als we even stilstaan, kijken en luisteren.
Door Fenja, oprichtser deyja